Mijn God gelooft in mij
Het godsbesef dat hier wordt verwoord is een omkering van wat er normaliter verstaan wordt onder geloof. Niet ik geloof in God; maar wel mijn God gelooft in mij. God gelooft in mij kan een mij totaal onverwacht overkomende ervaring zijn of een langzaam ontluikend besef. Ten diepste gaat het om een besef waardoor ik bevestigd word in mijn bestaan, met mijn duisternis en licht, mijn kwetsuren en verlangens, mijn beperkingen en mogelijkheden, mijn verdriet en vreugde, mijn woede en liefde, mijn onzekerheden en zelfvertrouwen.
God kent mij ten diepste
Het besef verwoordt in God gelooft in mij sluit aan bij mijn persoonlijke intuïtie: God kent mij ten diepste. Zo ook geloof ik dat deze intuïtie voor ieder mens toegankelijk is en dus vormt het tevens het uitgangspunt van de wijze waarop ik begeleiding geef aan mensen die dit inzicht in zichzelf willen verkennen, persoonlijk of in een groep door het lezen van mystieke teksten. Dat is een mystagogische begeleiding in het mysterie van iemands diepste wezen. In het lezen van mystieke teksten krijg ik gaandeweg voeling met mijn diepste zelf en ben ik zoekend naar woorden of beelden die kunnen uitdrukken wat mijn werkelijke verlangen is. Dit is uniek voor iedereen. Het mysterie van het diepste wezen is het meest intieme van mijzelf, mijn innigste zelf dat ik intuïtief aanvoel. Het is een mysterie omdat mijn diepste wezen nog onvermoede mogelijkheden in zich draagt die verder reiken dan wat ik al weet van mijzelf. Het is een mysterie omdat het verstand er geen controle over kan krijgen, maar de mogelijkheden die het diepste wezen biedt kunnen wel aangevoeld worden in het verlangen om mij te laten vormen in en door dit mysterie. De vormende dynamiek van het mysterie is intuïtief voelbaar in mijn verlangen.
Mystieke teksten zijn vol van God en dus ga ik in het lezen ervan zoeken naar nieuwe taal en beelden om te verwoorden en te ervaren wat er gebeurt als ik het woord God in de mond neemt. In dat zoekproces kan iemand God in zichzelf ontdekken, als de dynamiek van het mysterie die mij ten diepste vormt. God is niet een iets, een die of dat daarbuiten, maar een scheppingsproces dat zich in mijn leven aan mij mag voltrekken. Ik krijg voeling met een bewegings- en vormingskracht die mij mijn levensweg laat gaan en mij mezelf laat ontdekken in en door het goddelijk mysterie.
Voeling krijgen met mijn diepste zelf
Martin Buber spreekt over het voeling krijgen met wat kostbaar is in mij: “Ieder draagt iets kostbaars in zich, dat in geen ander te vinden is. Wat echter dit kostbare is, kan zij slechts ontdekken wanneer zij haar sterkste gevoelens, haar innigste wens, datgene in haar wat haar diepste innerlijk beroert, waarachtig beseft.” Het is een diep verlangen in mij om mijn unieke mogelijkheden en kostbare talenten te ontdekken. Daarbij vrij wordend van hoe anderen vinden dat ik zou moeten zijn, een wijze van naar mij zelf kijken door de ogen van anderen die mijn vorming mede heeft bepaald. Helaas heeft mijn innerlijke criticus zo de controle in handen dat ik zelf niet meer kan zien of niet durf te laten zien wat mijn diepste verlangen is. Mijn verlangen is dan verborgen en is soms helemaal dichtgetimmerd met ideeën over hoe ik zou moeten zijn. Ook kan mijn verlangen als het ware verlamd zijn door pijnlijke ervaringen die ik opgedaan heb in het leven. Dan wordt mijn verlangen niet meer als betrouwbaar ervaren en is het veiliger om het besef van mijn sterkste gevoelens en innigste wensen niet te laten ontluiken.
Toch, zo is de ervaring, kan het verlangen mij in beweging zetten, tegendraads aan mijn weerbarstigheid, in het opdelven van het nog onvermoede in mij. En de ervaring leert, dat als het mysterie van mijn diepste zelf in mij opgedolven wil worden, ik mag gaan vertrouwen op de dynamiek van mijn verlangen en intuïtie.
Verlangende ogen in mijn innerlijk geschetst
Door het lezen van mystieke teksten kunnen we vertrouwen gaan geven aan de wijze waarop we als het ware van binnenuit gezien, gehoord en gekend worden. Jan van het Kruis beschrijft deze ervaring: “Jij vormde, plotseling, de verlangende ogen in mijn innerlijk geschetst!” Wie ben Jij die mij verlangend aanziet en in mij een verlangen aanwakkert? Verlangende, liefdevolle ogen die open durven kijken. Open met een dubbele klemtoon: een open visie zonder oordeel en mij openend om mezelf te gaan zien zoals ik werkelijk ben. De ogen zijn geschetst in mijn diepste innerlijk en zien mijn innigste wens. Durf ik dat in al mijn kwetsbaarheid toe te laten?
Ingaan in het hart dat luistert
In een boeddhistische soetra wordt het geven van vertrouwen aan mijn verlangen verwoord als het ingaan in het hart dat luistert. “Dat ik mag ingaan tot dit hart dat luistert. Dit is mijn hart, doe hier jouw werk. 0 mededogende, kom en luister. Spreek en geef mij richting.” Een mededogend luisteren naar mij, naar het verdriet dat in mij is genesteld. Ik mag vertrouwen geven aan de innerlijke stem die zachtjes fluistert: Wat zou jij willen dat er van jou gehoord wordt? Wat verlang jij ten diepste?
Voelen als een kunstenaar
Michelangelo zou eens gezegd hebben: “In deze steen zit een kunstwerk verscholen en ik ben het aan het bevrijden.” Wie ik ten diepste ben is al verborgen in mij aanwezig, als een mysterie, en de kunstenaar heeft de vaardigheid en het aanvoelingsvermogen nodig om mij voorzichtig uit de steen te hakken en vrij te maken van alles wat in de weg zit. Een kunstenaar kijkt naar de innerlijke vorm, voelt de weerbarstigheid van het gesteente, hoort het kloppen van de hamer en voelt met handen en vingertoppen hoe het gesteente zich vormt. Mijn diepste verlangen, mijn innigste wens, is als de intuïtie van een kunstenaar die voeling heeft met mijn diepste zelf als de mysterieuze, creatieve, scheppende en richtinggevende kracht in mijn leven.